Leiderschapsdriedaagse NUOVO Scholengroep
Het vraagstuk
CvB-voorzitter Leon de Wit: “Door een fusie kreeg ons MT er begin vorig schooljaar een bestuurder en drie schoolleiders bij. Daarnaast traden nóg twee nieuwe schoolleiders aan. Ons ‘oude’ MT ontleende veel kracht aan een studiereis naar Zuid-Afrika waar we – aan de hand van de filosofie van Ubuntu – samen ons leiderschap hadden verkend. Maar daar konden we niet meer aan blijven refereren. Om in het nieuwe MT een vergelijkbare verbinding te krijgen, hadden we een nieuwe, gezamenlijke ervaring nodig.
Bij een bestuur van onze omvang (14 scholen, red.) speelt de vraag naar autonomie een grote rol. Als MT-leden moet je elkaar waarderen en respecteren. Het werkt niet als je bij elke vraag weer moet aftasten waar iedereen staat.
Met het oog op de draagkracht wilde ik dat niet zelf organiseren. Ik heb een bestuurdersbelang, dan kunnen proces en inhoud door elkaar gaan lopen. Externen kunnen goed op de proceskant blijven. Dan kunnen we samen werken aan dezelfde vragen en ons allemaal even kwetsbaar opstellen.”
De aanpak
“We vroegen twee adviseurs met wie we goede ervaringen hadden: Robbin vanuit BdB en Saskia Tjepkema van Kessels en Smit. Zij hebben samen met ons het programma vormgegeven. Vanuit NUOVO dachten ook de HR-functionaris en enkele schoolleiders mee over het programma.
Het werd een tweetrapsraket (eerst één dag, toen een tweedaagse) waarin diverse typen leiderschap langskwamen. We spraken over leiderschap bij de Special Forces (met Erik van BdB), in de moskee (met Yassin van BdB) en in het klooster (met de abt).
Openbaar onderwijs is religievrij en dat is voor sommigen van ons een principiële keuze. Dat wij voor de tweedaagse het klooster in gingen, zorgde voor een verrassende constellatie. We hebben uitvoerig met de abt gesproken. Wat leidinggeven daar betekent, de opoffering die je jezelf moet getroosten, 365 dagen per jaar, de rest van je leven – wat dat betekent, voel je pas als je er bent en dat brengt toch wel een reflectie bij jezelf op gang.”
“Na afloop voelde ik: nu kunnen we de next step zetten als team. We weten waarvoor we het doen, we weten wat we aan elkaar hebben en dat we op elkaar kunnen terugvallen.”
Het resultaat
“In drie dagen tijd hebben we echt het nieuwe management van NUOVO gecreëerd. Na afloop voelde ik: nu kunnen we de next step zetten als team. We weten waarvoor we het doen, we weten wat we aan elkaar hebben en dat we op elkaar kunnen terugvallen. Natuurlijk hebben we sindsdien een coronacrisis doorgemaakt waarin we continu met dagelijkse zaken bezig waren en er weinig tijd was voor ontwikkelingsvraagstukken. Maar het is wel dankzij dit traject geweest dat we het leiderschap in die crisis goed hebben kunnen vormgeven. Het draagvlak zou anders nooit zo groot zijn geweest. En er komt spoedig een moment waarop we dit weer oppakken.
Terugkijkend heeft dit traject voor mij bevestigd hoe belangrijk het is om van te voren samen heel scherp je doelstellingen te formuleren. Robbin en Saskia hebben dit goed aangevoeld en zo hebben we samen uit dit leiderschapstraject gehaald wat erin zat.”
Onlangs heeft André de Best zich aangesloten bij Bureau de Bedoeling. Zijn jarenlange ervaring als schoolleider en directeur-bestuurder in het primair onderwijs zet hij graag in om mensen en organisaties te helpen terug te komen bij de bedoeling. Wat is eigenlijk onze kernopdracht? Waar steken we onze tijd en energie in? Hoe zorgen we dat iedereen weer de dingen doet die passen bij zijn of haar talenten en taken, waardoor onze organisatie beter gaat draaien? André doet op dit moment voor BdB een interimopdracht in het basisonderwijs en is daarna beschikbaar voor advies op onderwijskundige en organisatievraagstukken en het begeleiden en coachen van directeuren.
“Crisis inspireert tot creativiteit. Als leider van een gemeenschap denk je al snel twee stappen verder: wat is in deze situatie mijn rol, wat heb ik te doen? Je kijgt nieuwe antwoorden op oude vragen.” 